Hohe Messe by J.S. Bach, BWV 232, Wouter Olthuis

Dansen

door

In aanloop naar de uitvoering van de Hohe Messe organiseert ons Vocaal Ensemble Il Cocodrillo Cante een aantal workshops. Onlangs was de eerste: Dansen met Bach. Uit eerdere bijdragen op deze website heeft u kunnen vaststellen dat ik graag dicht bij de muzieknoten blijf, dus met enige spanning in het stramme lijf trad ik deze workshop tegemoet, maar -vooruit- met open vizier. We mochten genieten van een uitstekende inleiding door Wim Faas, die dit onderwerp – Dansen met Bach- met een gelijknamig boek op de kaart heeft gezet.

Hij wist ons op overtuigende wijze duidelijk te maken dat de gegoede burgerij en adel geoefend door een groot aantal dansmeesters geheel op de hoogte was van de gewoonten en gebruiken van de barokke dans. Dezelfde groep mensen wist op het gebied van de muziek ook hoe het hoorde en bespeelde wellicht zelf een instrument. Kortom: er was in Bachs tijd een verzameling personen, die zowel op het gebied van dans als muziek maken actief was.

danspatroon van sarabande
Het danspatroon van een Sarabande, gelijkend op een ontwerp voor een barokke paleistuin: symmetrie die de Hohe Messe ook niet vreemd is.

Om te kunnen dansen heb je muziek nodig; muziek dient het dansen. Hoe is dat andersom? Dient dansen ook de muziek? Dat is een vraag die mij interesseert als lid van een zangkoor en deelnemer aan zo’n workshop Dansen met Bach. Het antwoord op die vraag noopt tot activiteit: er moet worden gedanst! Net zomin immers als noten muziek zijn, is praten over danspassen gelijk aan het ervaren van de dans. 

De zeer ervaren dansmeester Rachel Farr wist met een uitstekende balans in uitleg, voordansen en muziekkeuze onze houterige lijven daadwerkelijk tot dansen te krijgen, althans tot het ervaren van -wat mij betreft- het belangrijkste ervan: balans & beweging. Als je op de eerste tel van een maat op één voet staat, dien je zelf in balans te zijn in lichaam en geest, en toon je die balans aan je omgeving. Tegelijkertijd(!) ben je met je armen in beweging: balans is geen stilstand. Je armen vertellen het verhaal samen met je danspartners, ook over meer dan één maat van de muziek heen. Hier dient het dansen de muziek.

Dans is balans en beweging
Dans is balans & beweging

Wat betekent dat voor het muziek maken? Voor mij: in balans blijven met de partijen van je koorleden, altijd bewust zijn van de overige partijen, en ook: beheerst blijven zingen in volume en in emotie. Bij het stilstaan op één noot: blijven bewegen in dynamiek en tenslotte alle beweging, in dynamiek of melodie een doel geven, een zin maken, fraseren, en daarmee een verhaal vertellen.