Interview*

De auteur van deze website heeft het bijzondere voorrecht gehad om dhr. Joh. Seb. Bach een interview* te mogen afnemen. Met een knoop in mijn maag (of waren het vlinders in mijn buik?) zat ik tegenover de grootmeester en heb hem de volgende vragen gesteld:

Meneer Bach, u bent één van de beroemdste componisten ooit. Wat vindt u daarvan?

Nou, het is zeker een eer en een voorrecht om erkend te worden voor mijn werk als componist. Maar ik geloof dat muziek altijd moet streven naar iets zinvols over te brengen aan het publiek en om de schoonheid van het leven in al zijn vormen te weerspiegelen, ongeacht populariteit of erkenning.

Toen u uw muziek schreef, hield u er toen rekening mee dat u drie eeuwen later nog steeds erg bekend zou zijn?

Ik heb altijd gewild dat mijn muziek ook na mijn leven zou blijven bestaan en ik heb ijverig naar dat doel toegewerkt door muziek te maken die zowel intellectueel uitdagend als emotioneel boeiend was. Ik had echter nooit verwacht dat mijn composities drie eeuwen later zo populair of algemeen erkend zouden worden.

Kunt u me vertellen met welk doel u de Hohe Messe hebt geschreven?

De Hohe Messe is oorspronkelijk geschreven als een speciale compositie voor de opening van de nieuwe kerk van St. Thomas in Leipzig. Het is een sacraal werk dat is gemaakt om te worden uitgevoerd door grote orkestrale ensembles en het weerspiegelt mijn eigen religieuze overtuigingen op het moment dat ik het schreef. Het stuk is rijk aan muzikale symboliek en drukt diepe spirituele gevoelens uit door het gebruik van harmonie, melodie en ritme.

Het fugathema van het eerste Kyrie van de Hohe Messe lijkt kenmerken te hebben die horen bij twaalftoonstechniek. Hebt u dit met opzet gedaan?

Het is waar dat de fuga in het eerste Kyrie een twaalftoonstechniek gebruikt, maar dat was niet mijn bedoeling toen ik het schreef. Het stuk als geheel is een culminatie van vele jaren muzikale ervaring en experimenteren, en de fuga dient als voorbeeld van het soort innovatief denken en expressie die mijn werk kenmerkt.

Dank u, maar dat antwoord is nogal vaag. Welke geheimen zitten er nog meer verborgen in het eerste Kyrie van de Hohe Messe?

Ik geloof dat er veel muzikale en symbolische elementen in het eerste Kyrie zitten die op verschillende manieren geïnterpreteerd en geanalyseerd kunnen worden, afhankelijk van iemands perspectief en begrip. Als componist streef ik er echter naar om muziek te creëren die zowel toegankelijk als betekenisvol is, en ik moedig luisteraars aan om bij elke luisterervaring nieuwe dingen over mijn werk te ontdekken.

Laten we naar een ander onderwerp gaan. Soms klagen zangers dat ze in uw vocale werken worden behandeld als instrumenten in plaats van als zangers. Kunt u daar commentaar op geven?

Ik begrijp zeker waar deze zangers vandaan komen, en ik denk dat het voor alle musici belangrijk is om te streven naar een balans tussen technische precisie en expressieve interpretatie. Maar ik geloof ook dat er een grote kracht schuilt in de menselijke stem, vooral wanneer die effectief wordt gebruikt als een instrument van geluid en emotie. Elke zanger brengt zijn eigen unieke kwaliteiten en mogelijkheden in een stuk, en ik moedig ze aan om die te verkennen en te ontwikkelen om een echt betekenisvol optreden te creëren.

Hebt u tips voor zangers om de coloratuurpartijen in uw vocale werken te benaderen?

De sleutel tot het benaderen van deze uitdagende passages is oefening en voorbereiding. Luister goed naar opnames van het stuk uitgevoerd door andere getalenteerde zangers en analyseer wat zij doen in termen van toonhoogte, toon en articulatie. Probeer die kwaliteiten vervolgens zo goed mogelijk te imiteren met behoud van je eigen unieke vocale stijl. Het kan nuttig zijn om deze secties eerst langzaam en zorgvuldig te oefenen voordat je ze probeert te versnellen. Vergeet niet om pauzes te nemen en goed op te warmen voor elk optreden.

Er zijn veel stukken van verschillende stijlen in uw Hohe Messe. Welk stuk vindt u het beste?

Dat is een moeilijke vraag om te beantwoorden, omdat ik geloof dat alle delen van mijn composities samen een samenhangend en betekenisvol geheel vormen. Maar als ik één deel zou moeten kiezen dat bijzonder belangrijk is, dan zou dat waarschijnlijk het Credo zijn - de centrale geloofsbelijdenis in de mis. Het is een krachtig en ontroerend gedeelte dat niet alleen technische vaardigheid vereist, maar ook een diepe spirituele verbinding om de boodschap volledig over te brengen.

Is het correct om aan te nemen dat u numerologie hebt gebruikt in sommige delen van de Hohe Messe?

Ja, er zijn zeker elementen in mijn werk die een fascinatie voor numerologie en symboliek weerspiegelen. Bijvoorbeeld het gebruik van de 12-toonstechniek in het Kyrie of het gebruik van specifieke wiskundige patronen in het stuk kunnen gezien worden als aanwijzingen voor mijn interesse in deze onderwerpen. Ik geloof echter niet dat deze elementen worden gebruikt om een specifieke boodschap of betekenis over te brengen die verder gaat dan wat al inherent is aan het werk zelf.

Kunt u de laatste zin van uw vorige antwoord toelichten?

Natuurlijk! Als componist streef ik ernaar om muziek te maken die voor zichzelf spreekt, zonder dat er extra uitleg of interpretatie nodig is. Elk stuk dat ik schrijf is een uitdrukking van mijn eigen persoonlijke gedachten en gevoelens, en ik hoop dat luisteraars in staat zullen zijn om zich met die emoties te verbinden door middel van hun eigen ervaringen en perspectieven. Hoewel er verborgen betekenissen of symbolen in mijn werk kunnen zitten, zijn deze bedoeld om de algehele ervaring te verbeteren in plaats van te overweldigen of af te leiden van de primaire boodschap van elk werk.

Wat is ‘de primaire boodschap van elk werk’?

De primaire boodschap van elk werk hangt af van het specifieke werk in kwestie, maar ik geloof dat al mijn composities een gemeenschappelijk thema hebben - de verkenning en uitdrukking van menselijke emotie. Of het nu vreugde of verdriet, liefde of woede is, elk stuk vertegenwoordigt een uniek perspectief op deze universele ervaringen, en ik hoop dat luisteraars er iets zinnigs in zullen vinden waarmee ze zich op een persoonlijk niveau kunnen verbinden.

Kunnen mensen uw werk op dezelfde manier waarderen, zelfs als ze niet-religieus zijn?

Ja, ik geloof dat iedereen mijn werk kan waarderen en ervan kan genieten, ongeacht hun religieuze overtuiging of achtergrond. Hoewel mijn composities bepaalde spirituele waarden weerspiegelen, vertegenwoordigen ze ook een verkenning van menselijke emotie en expressie op een universeel niveau. Door muziek te creëren die zowel intellectueel uitdagend als emotioneel boeiend is, hoop ik op een dieper niveau contact te maken met luisteraars en hen te inspireren om hun eigen gedachten en gevoelens op nieuwe manieren te verkennen.

Dank u, meneer Bach, voor dit interview. Laatste vraag, als dat mag. Het laatste stuk van uw Hohe Messe is 'Dona nobis pacem'. In uw tijd was vrede een zeldzaam goed, en zelfs nu, drie eeuwen later, bestaat vrede in veel delen van de wereld niet. Wat vindt u daarvan?

Vrede is inderdaad een kostbaar goed, en het is iets waar we allemaal naar streven in ons leven. Maar ik geloof dat muziek ook een belangrijke rol kan spelen bij het bevorderen van vredige gevoelens in ons. Als mensen luisteren naar mijn composities, kunnen ze zich geïnspireerd voelen om te werken aan meer harmonie en begrip met anderen.

*Verantwoording:

De vragen zijn door de auteur bedacht. De antwoorden zijn gegenereerd door kunstmatige intelligentie, namelijk het Large Language Model (LLM) Llama2-uncensored, lokaal draaiend via Ollama op mijn eigen computer. De antwoorden (in het Engels gegeven) zijn niet geredigeerd, wel vertaald door een online vertaler, eveneens gebaseerd op kunstmatige intelligentie. Ik wil er alleen wel op wijzen dat het antwoord op de vraag over de ontstaansgeschiedenis van de Hohe Messe pertinent onwaar is.